Inleiding

Anghiari bevindt zich in de regio Arezzo en is ongetwijfeld één van de mooiste dorpen van deze regio (download stadsplan met belangrijkste monumenten). Het middeleeuwse karakter van Anghiari met zijn vele steegjes, antieke stenen huizen, pleinen, stadsmuren en strategische ligging op een heuvel die een prachtig zich geeft op de vallei van de Tiber en de Sovara maakt van Anghiari een dorp dat zijn titel van één van de mooiste dorpen van Toscane meer dan ooit verdient.

Anghiari is ook bekend voor de veldslag die er in 1440 werd gehouden tussen Florentijnen en het Groothertogdom Milaan en die werd vereeuwigd door grote kunstenaars zoals Leonardo da Vinci en Rubens.

Ligging Anghiari en hoe te bereiken

met de auto:

A1 autosnelweg richting Rome: afrit Arezzo

vervolgens autoweg E45 richting Orte – Ravenna: afrit Sansepolcro en aanduiding Anghiari volgen

met de trein:

Vanuit het station van Arezzo vertrekt iedere 45 minuten een bus naar Anghiari. De rit duurt ongeveer 50 minuten

Bezienswaardigheden

Madonna delle Grazie in St. Maria delle Grazie kerk: We vertrekken vanuit het plein Campo Alla Fiera (google map) waar we dus ook best de auto achterlaten.

Vanop dit plein waar ooit de beestenmarkt plaats had, krijgen we een mooi zicht op het lagergelegen Anghiari alsook over de vallei van de Tevere. We volgen de autoweg SP47 tot aan de splitsing met de via Propositura waar we rechts indraaien tot we na een 100tal meter aan onze rechterzijde de kerk Santa Maria delle Grazie tegenkomen.

Deze kerk wordt ook wel chiesa del fosso genoemd omdat ze langs het traject gebouwd is waar ooit de grachten van de stadsmuren liepen en zich dus oorspronkelijk buiten de stadsmuren bevond. De kerk is gebouwd tussen 1628 en 1740 en werd meerdere malen gerestaureerd. In het interieur is er net achter het altaar een beeld van de Madonna delle Grazie in geglazuurd terracotta uit het atelier van Andrea della Robbia, te zien.

Klokkentoren of Campano: Wanneer we de kerk Santa Maria delle grazie buitenkomen zien we recht voor ons de klokkentoren (Campano in het Italiaans). De klokkentoren werd voltooid in 1323 maar vernietigd in 1502.

Een eeuw later werd de klok heropgebouwd en bij deze gelegenheid werd tevens de klok vernieuwd. De klokkentoren werd gerestaureerd in de eerste helft van de negentiende eeuw. Vanaf hier merken we ook de stadsmuren op die nog voor een zeer groot deel aanwezig zijn. Met het ophogen van de stadsmuren tussen de stadspoorten St. Angelo en St. Martinus, uitgevoerd tussen 1181 en 1204, gingen de typische middeleeuwse kantelen echter grotendeels verloren. Op sommige plaatsen zijn ze wel nog zichtbaar.

Piazza del Popolo: We blijven in de via Propositura wandelen langs de stadsmuren en blijven links aanhouden waardoor we automatisch terecht komen op het plein Piazza del Popolo waar we onder meer de oude burcht antico rocca en het Palazzo Pretorio terugvinden. Van de oude burcht die de basis legde voor het ontstaan van Anghiari is maar weinig overgebleven, het gebouw dat we nu te zien krijgen is het convent van S. Martinus.

Vlak naast het convent bevindt zich het palazzo Pretorio dat sedert eeuwen het stadhuis van Anghiari is. In de voorgevel zijn duidelijke sporen terug te vinden van de oorspronkelijke structuur: we zien onder andere Romaanse bogen, een grote fresco onder een loggia en wapenschilden van terracotta en steen. Het paleis maakte deel uit van de vesting en was de residentie van de burgemeester en de predikanten van de Florentijnse Republiek sinds 1386.

Kerk Chiesa di Badia: Dalen we het plein Piazza del Popolo verder af dan komen we terecht aan de kerk di Badia, opgericht ter ere van S. Bartolomeus in de 14de eeuw en een eeuw later uitgebreid. Opvallend is de assymetrisch indeling van de kerk. Recht tegenover de kerk di Badia vinden we de ex kerk Chiesa de corpus domini uit de 16de eeuw terug. Deze ex kerk is momenteel zetel van het museum van het rode kruis.

Palazzo Taglieschi en palazzo del Marzocco: Langs de via Francesco Menci komen we terecht in de de via Lorenzo Taglieschi waar we het paleis Palazzo Taglieschi terugvinden. Het paleis is direct herkenbaar aan zijn geaccentueerde gevel in renaissance stijl maar bestaat feitelijk uit diverse middeleeuwse huizen met torens die zijn samengevoegd. Het paleis huisvest momenteel het stadsmuseum met een collectie aan kunstvoorwerpen uit de streek.

Recht tegenover het palazzo Taglieschi zien we het 15de eeuwse Palazzo del Marzocco dat ooit toebehoorde aan de adellijke familie Angelieri en recent gerestaureerd is. Momenteel is er het oorlogsmuseum in ondergebracht dat uitvoerig de Slag van Anghiari weergeeft.

Vicolo del destino en het plein Piazza della Fonte: Via het plein Piazza Mameli dalen we af in een overdekt steegje en komen terecht in de overdekte vicolo del destino (steegje van de bestemming??), ook wel antica via di Ronda genoemd. Dit prachtige steegje loopt ondermeer onder het convent en de kerk van S. Augustinus en net onder de halfcirkelvormige absis van deze kerk vind je een trappenhal die je buiten de stadsmuren brengt. Laat zeker niet na om de houten trappen te bewonderen.

Vanuit het steegje kun je ook rechtstreeks in de kerk binnen, deze openingen zijn echter gesloten voor het publiek.

Op het einde van het overdekte steegje komen we op het plein Piazza della Fonte van waaruit we kunnen genieten van een prachtig zicht op het platteland rondom Anghiari dat ooit het tafereel was voor de veldslag van Anghiari in het begin van de 15de eeuw.

Wie wenst kan nog een ommetje doen naar de S. Augustinus kerk om de gekruisigde Christus te bewonderen. Bij het aanschouwen van het delicate beeld van de houten laat dertiende eeuwse Gekruisigde Christus wordt de aandacht onmiddellijk gevestigd op twee zaken: ten eerste de Christus lendendoek met de prachtige, op de achtergrond geschilderde decoraties en ten tweede de korte haren in tegenstelling tot de gebruikelijke lange haren afgesneden omwille van de devotie.

Baldaccio plein, overdekte gallerij en Ricomposti theater:

Langs de via Ronda en de Porta Nuova of Fiorentina komen we tenslotte op het plein piazza Baldaccio (ook wel piazza Mercatale genoemd) dat het belangrijkste plein van Anghiari is en waar sedert 1388 iedere woensdag markt wordt gehouden.

Op het plein staat een standbeeld gewijd aan Garibaldi die een enorm aandeel had in de éénmaking van Italië. Opvallend is dat het plein feitelijk één groot terras is dat uitgeeft op de zeer hellende straat Corso Matteotti die gerealiseerd werd in de 14de eeuw om zo snel mogelijk het nabijgelegen Sansepolcro te bereiken.

Vanuit dit plein steken we de straat Corso Matteotti over om via de overdekte gallerij Girolamo Magi aan het plein Piazza IX Novembre te komen waar we het stadstheater Ricomposti uit 1790 met een voorgevel in renaissance-stijl kunnen bewonderen.

De overdekte gallerij die ook wel de Logge wordt genoemd en een ietwat verwaarloosde indruk geeft, werd ingehuldigd in 1889 en was ooit de plaats waar de wekelijkse overdekte graanmarkt werd gehouden. Sedert enkele jaren is er ondermeer een restaurant in onder gebracht.

Locale gerechten

“bringoli” is het typische gerecht uit Anghiari. Het bestaat uit handgemaakte spaghetti die enkel met bloem en water is gemaakt. Het gerecht wordt geserveerd met een vleessaus van rund, haas of gans of met een saus van paddestoelen die afkomstig zijn uit debossen van de nabijgelegen Tiber-vallei.

Jaarlijkse ambachtelijke markt

Ieder jaar wordt in de periode eind april- begin mei de ambachtelijke markt (Mostra mercato dell’artigianato della Valtiberina Toscana) gehouden. Aan dit evenement nemen alle kleine zelfstandigen uit Anghiari en omgeving deel waarbij voor deze gelegenheid overal in het historisch centrum van Anghiari kraampjes worden opgezet met onder andere volgende streekproducten en activiteiten: degustatie en verkoop van wijn en olie

• degustatie en verkoop van typische producten zoals kaas, hesp, salami, pasta, honing
• verkoop van antiek
• verkoop van ambachtelijk gemaakte vazen en schotels, linnen, juwelen
• tentoonstelling van oude ambachten zoals smid, glasblazer, mandenvlechter,
• open lucht restaurant

Praktische info

 Dienst toerisme: Pro Loco Anghiari

Adres: Corso Matteotti 103

Tel.: (0039) 0575 749 279

Email: proloco@anghiari.it

Website: Anghiari.it (Italiaans en Engels)

Meer info over Anghiari

Oorsprong naam Anghiari

Er zijn 2 versies met betrekking tot de oorsprong van de naam.

Volgens de eerste versie is de naam afkomstig van de hoekige vorm van het oude kasteel (castrum angulata).

De andere versie ziet een verband met het Italiaanse woord “ghiaia”, wat in het Nederlands gravel of rivierkeien betekent. De oude stad zou zijn opgebouwd op de heuvel die is ontstaan door het constant aanvoeren en achterlaten van rivierkeien door de rivier de Tiber.

Geschiedenis

• 1048: Een perkament bewaard in Citta di Castello vermeld voor het eerst de naam Anghiari.

• 1181: Er wordt gestart met de wederopbouw van de stad, die zes jaar eerder door de inwoners van de stad Arezzo werd vernield. In deze periode wordt ook een tweede ommuring rond de stad gebouwd.

• 1224: Op zijn terugkeer van het klooster Verna wordt de heilige S. Franciscus door de Heren van Anghiari te gast ontvangen en om zijn dank te betonen laat hij zijn mantel achter. Deze mantel is nog steeds te bezichtigen in de kerk van Ognissanti in Firenze.

• 1259: De rivier de Tiber, die eerst stroomde in de buurt van het dorp, wordt omgeleid naar Sansepolcro in de lagere vallei.

• 1385: De stad Anghiari maakt deel uit van de Florentijnse Republiek.

• 1440: Op 29 juni verslaan de Florentijnse en de pauselijke troepen het Milaanse leger van Filippo Maria Visconti, die poogde om zijn grondgebied uit te breiden over de Arno. De Slag bij Anghiari is voor eeuwig in het geheugen gegrift van de bewoners van Anghiari dankzij de mythe gecreëerd rond het beroemde fresco van Leonardo da Vinci, geschilderd in het Palazzo Vecchio in Florence maar verloren gegaan. Het meesterwerk werd echter gereconstrueerd en opnieuw geïnterpreteerd door vele grote kunstenaars waaronder de belangrijkste P.P. Rubens.

• 1860: Anghiari treedt toe tot het koningshuis Savoie en aldus tot Italië.

Passage van enkele belangrijke historische figuren

Anghiari is een prachtig middeleeuws dorp met uitzicht op de groene vallei van de Tiber. In het verleden bleek meer dan eens zijn rol als onaantastbaar bastion dankzij de dertiende eeuwse stadsmuren. Anghiari had dan ook een groot belang in de Middeleeuwen dankzij haar strategische ligging.

Anghiari trad toe tot de Florentijnse dynastie en beschaving na de veldslag van 29 juni 1440. Deze toetreding werd gevierd met een meesterwerk van Leonardo dat in de loop van de geschiedenis is verloren gegaan.

Deze hoek van Toscane heeft tal van historische figuren zien passeren en halt houden. Hierbij denken we vooral aan de passage in 1164 van Thomas Becket, de aartsbisschop van Canterbury. Tijdens zijn passage werd hem, door de toenmalige machthebbers van Anghiari, de grond van het oude kasteel geschonken waar vervolgens zijn metgezellen de Spedalieri S. Antonio, een kapel bouwden die later zou worden omgebouwd (13de en 14de eeuw) tot de S. Augustinus kerk die later nog zou worden uitgebreid in 1464 na de ineenstorting van de toren.